Ym 1970 caeodd y pwll glo olaf yng Nghwm Afan. Ym 1972 cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus yng Nglyncorrwg lle cynigiwyd sefydlu Amgueddfa Glowyr. Agorodd yr amgueddfa yn swyddogol yn 1976 a hi oedd amgueddfa lofaol gyntaf Cymru. Yn fuan ar ôl agor derbyniodd yr amgueddfa Wobr Tywysog Cymru ac yna aeth ymlaen i ennill nifer o wobrau mawreddog eraill a chydnabyddiaeth.

​

Wedi’i lleoli’n wreiddiol mewn nifer o gabanau, sicrhawyd cyllid yn y pen draw o sawl ffynhonnell yn 2008 i ddylunio ac adeiladu amgueddfa bwrpasol. Gwirfoddolwyr oedd yn gwneud y trydydd rhan o'r gwaith adnewyddu mewnol

​

Dathlodd yr Amgueddfa ei hanner canmlwyddiant ar gyfer Penwythnos Gŵyl Banc Awst 2022.

Mae Amgueddfa Glowyr De Cymru yn elusen gofrestredig (rhif 1102321). Wedi'i rheoli gan dîm ymroddedig o wirfoddolwyr, nod AGDC yw hyrwyddo a chadw treftadaeth ddiwydiannol o fewn harddwch Cwm Afan.

​

Mae'r holl daliadau mynediad a rhoddion i AGDC yn mynd tuag at redeg a chynnal yr amgueddfa